ATZ TRAVEL - ALL IN YOUR EYES

TOUR DU LỊCH
Tour nội địa Tour nước ngoài
Điểm đi
Điểm đến
Giá
(VNĐ)
Ngày đi    
ĐỐI TÁC KINH DOANH

Huyền thoại săn voi - Ama Kông vĩnh biệt cõi trần

 

(Dân trí) - Rạng sáng nay 3/11, huyền thoại săn voi Ama Kông đã vĩnh biệt cõi trần ở tuổi 103 (tính theo tuổi mẹ) tại Bản Đôn, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk do tuổi già, sức yếu và bệnh tật. Nguồn tin được Ông Vũ Minh Thoại – Trưởng Phòng VH-TT huyện Buôn Đôn cho biết.

 

Vua voi Ama Kông tại lễ thượng thọ lúc 100 tuổi.
Vua voi Ama Kông tại lễ thượng thọ lúc 100 tuổi.

 

Ama Kông tức là bố thằng Kông, tên gọi thông thường sau khi ông sinh con trai đầu lòng đặt tên là Y Kông - theo phong tục của người M’nông gốc Lào. Ama Kông là con trai của Y Ki, em ruột của Y Thu - người săn được gần 500 con voi rừng.
 
Theo thông tin từ gia đình, tên khai sinh của ông là Y Prông Êban. Căn cước của ông ghi sinh năm 1917, nhưng theo gia đình cho biết Ama Kông sinh năm 1909. Ama Kông nổi tiếng khắp Tây Nguyên vì đã săn bắt được 298 con voi rừng. Ông cũng được biết đến là một tay chơi “khét tiếng” và “tân thời” nhất Bản Đôn (huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk) thời bấy giờ.
 
Những năm 50, 60 của thế kỷ trước, trong khi người đồng bào M’nông, Ê-đê ở Bản Đôn còn đóng khố sinh hoạt thì Ama Kông đã diện đồ Tây, thắt cà vạt, đi giày Tây đen bóng lịch lãm.
 
Ông từng ngồi voi băng rừng, vượt núi từ Bản Đôn về Buôn Ma Thuột để rước cho được thợ chụp ảnh về tận Bản Đôn chỉ chụp ảnh kỷ niệm. Bây giờ trong căn sàn cổ kính vẫn còn lưu giữ và trưng bày một số bức ảnh đen trắng tuyệt đẹp. Đáng nói, thời đó một bức ảnh cỡ 13x18 đen trắng giá thành tương đương một con trâu khỏe của làng.

 

Sợi dây săn voi của Ama Kông.
Sợi dây săn voi của Ama Kông.

 

Đầu năm 1960, trong một chuyến săn voi trong rừng sâu, Ama Kông đã săn được một con bạch tượng quý giá, ông đem biếu cho Tổng thống Việt Nam Cộng hòa, Ngô Đình Diệm.
 
Thời đó Ama Kông còn được người Pháp đưa xuống Buôn Ma Thuột học chữ Tây nhưng sau đó ông bỏ về Bản Đôn. Lý giải điều này người ta bảo ông ham thích chu du, phiêu bạt, hoang dã nên không theo được tính kỷ luật nghiêm khắc của nhà trường.
 
Thế nhưng, nhờ quãng thời gian theo học ở đây mà sau này ông thông thạo tiếng Pháp. Những đoàn khách người Pháp đến Bản Đôn thực sự bị lôi cuốn, cực kỳ ấn tượng khi nghe chính tác giả thuyết trình, kể lại những chuyến săn voi kỳ thú của mình bằng tiếng Pháp.
 
Ngoài ra, Ama Kông còn được biết đến là một nam nhi hảo hán, dũng cảm như Đam San trong Sử thi khi một mình bắt sống bò rừng bằng tay không, chơi giỏi nhiều nhạc cụ dân tộc, biết thổi tù và…. Thế nên khắp Bản Đôn, ông có “sức hút” ghê gớm đối với các thiếu nữ. Ông được biết đến với 4 lần cưới vợ - mỗi lần cưới vợ là mỗi câu chuyện tình “lâm li”. Những năm 90 thế kỷ trước, Vua voi” Ama Kông đã ngoài 80 tuổi, ông làm hướng dẫn viên du lịch ở vườn Quốc gia Yok Đôn kể cho du khách nghe những câu chuyện hấp dẫn, thú vị xung quanh nghề săn bắt voi rừng.
 
Trong một lần dạo chơi ở buôn khác, tình cờ Ama Kông quen một cô gái mới 25 tuổi tên là H’Khăm. Vì phải lòng cô gái mang 2 dòng máu Ê đê – Ma Rốc, Ama Kông bỏ bê công việc để ngày đêm đến với tình nhân. Để danh chính ngôn thuận, Ama Kông đã dắt cô này về ra mắt buôn làng, chính thức kết duyên vợ chồng bất chấp H’Khăm đã có một con gái.
 
Người ta đồn tai rằng, Ama Kông biết một phương thuốc có tên là “T’Klơng Mlêng”. Do uống thuốc này thường xuyên nên mới giữ được “phong độ”?! Hiệu quả từ phương thuốc “tráng dương bổ thận” này lan truyền khắp nơi, ai đến Đắk Lắk cũng mua cho bằng được. Thấy lợi nhiều người cũng bắt chước vào rừng tìm xuân dược “Ama Kông”. Hồi đó khắp TP. Buôn Ma Thuột đâu đâu cũng thấy thuốc Ama Kông, thật giả lẫn lộn, khó phân biệt.
Trong một chuyến về Bản Đôn hồi tháng 3 vừa qua, chúng tôi đã ghi lại được một số hình ảnh về các dụng cụ săn voi của dũng sĩ Ama Kông - “bảo bối” giúp “vua voi” thu phục được 298 con voi rừng. Sau khi huyền thoại Ama Kông thôi săn bắt voi, những dụng cụ này được trưng bày trang trọng trong ngôi Nhà sàn cổ hơn 120 tuổi ở buôn Trí A, xã Krông Na (tức Bản Đôn, huyện Buôn Đôn) nơi ông sống những ngày cuối đời. Ngôi nhà sàn cổ này được Trung tâm du lịch Bản Đôn chọn làm điểm tham quan du lịch cho khách thập phương muốn tìm hiểu về nghề săn bắt và thuần dưỡng voi rừng.

Ở đó những câu chuyện về các chuyến săn voi kỳ thú của dũng sĩ Ama Kông trước kia được phác họa cực kỳ sống động thông qua “bộ đồ nghề” săn voi của ông. Hàng chục dụng cụ săn voi được làm từ nguyên liệu núi rừng hoặc động vật rừng như mây, tre, da trâu, da bò… sau khi gia công chế tác được đặt cho một cái tên theo tiếng địa phương tùy vào chức năng sử dụng như mũi nhọn greo, sợi dây da trâu, lọng che nắng mưa.... Trong số những dụng cụ này, sợi dây thòng lọng da trâu được xem là dụng cụ chính “bất ly thân” của người thợ săn voi (gru). Từ sợi dây này người thợ săn voi sẽ buộc chặt vào chân voi con trong những chuyến săn, hoặc cột chặt những chú voi trong quá trình bị động kinh vào cây rừng.

Một sợi dây da trâu có chiều dài từ 90 đến 120m. Thật khó tin, để làm được một bộ dây thòng lọng da trâu người ta phải dùng hết da của 7 con trâu đực. Sau khi đã bện thành dây thừng, người ta buộc sợi dây phơi trên cây ròng rã 90 nắng, 90 sương, tức là 3 tháng cả ngày lẫn đêm. Chưa dừng lại ở đó, hết thời gian trên, cuộn dây da trâu được đem cất trên gác bếp đủ một mùa rẫy mới làm lễ cúng để đem dây ra sử dụng. Khi đó dây rất bền và chắc, nếu để buộc ở ngoài trời phải chịu nắng mưa, dây vẫn có thể chịu đựng được trên 100 năm không mục nát.

Ama Kông cả đời sống trên lưng voi, nên sau khi ông mất, thân quyến quyết định an táng ông bằng nghi thức địa phương, không theo tôn giáo nào. Khăm Phết Lào - một người con trai của Ama Kông cho biết - mộ của “vua voi” được bài trí tượng nhà mồ, hai con chim công, cặp ngà voi tượng trưng cùng 4 chiếc nồi đồng lớn - như là biểu tượng cho sự giàu có, uy nghi.

Lễ viếng “vua voi” Ama Kông được chính thức bắt đầu từ sáng nay 4/11, kéo dài 4 ngày.

Một số hình ảnh về dụng cụ săn voi của "vua voi" Ama Kông, được phóng viên Dân trí ghi lại:

 

Mục sở thị bộ đồ nghề săn voi của “vua” Ama Kông
Sợi dây da trâu có chiều dài từ 90 đến 120m tương đương da của 7 con trâu đực. Phơi ròng rã 90 nắng, 90 sương, cất trên gác bếp đủ một mùa rẫy trước khi sử dụng.

 

Tù và sừng trâu.
Tù và sừng trâu.

 

Tù và sừng trâu.
Lọng che chắn mưa, nắng của thợ săn voi. Khi đi săn voi dụng cụ này được dùng làm mái lợp đặt trên bành voi hoặc dùng trú mưa khi ngủ đêm trong rừng.

 

Mu rùa dùng để đựng cơm và thức ăn khô của thợ săn voi.
Mu rùa dùng để đựng cơm và thức ăn khô của thợ săn voi.

 

Một dụng cụ khác cũng rất quan trọng khi săn voi.
Một dụng cụ khác cũng rất quan trọng khi săn voi.
Một dụng cụ khác cũng rất quan trọng khi săn voi.

 

Một dụng cụ khác cũng rất quan trọng khi săn voi.
 

 

Những con số ít biết về “vua voi” Ama Kông

 Ama Kông không chỉ nổi tiếng vì săn bắt, thuần dưỡng 298 con voi rừng, tìm ra loại thuốc quý mang thương hiệu “Ama Kông”, người “tân thời” nhất Bản Đôn, ông còn được biết đến với 4 lần cưới vợ - kết quả ông có 21 người con, gần 200 cháu chắt.

 

Những dụng cụ săn voi giúp “vua voi” Ama Kông săn được 298 con voi rừng. 

Những dụng cụ săn voi giúp “vua voi” Ama Kông săn được 298 con voi rừng. 

 

Tại Bản Đôn (Buôn Đôn) trước kia có một vị tù trưởng tên là Y Thu Knul tiếng tăm đồn thổi khắp vùng vì săn bắt được gần 500 con voi rừng, đáng tiếc thay ông này lại không có con. Thế rồi ông nhận hai chị em gái H’Nu, H’Hốt làm con nuôi. Càng lớn cô chị H’Nu càng xinh xắn, nhan sắc của cô vang khắp các buôn làng Tây Nguyên. Khiến nhiều công tử trong vùng ngày đêm mơ mộng chỉ mong sở hữu bằng được trái tim nàng. Cái gì đến phải đến, một ngày đẹp trời trái tim H’Nu đã rung động trước Y Prông Êban - quản tượng chính trong đám thợ săn của tù trưởng Y Thu Knul. Chàng trai này dù không giàu có nhưng lại khiến H’Nu “cảm nắng” bởi anh ta có sức khỏe phi thường và sở hữu vóc dáng dũng mãnh.

Hôn lễ của đôi trai tài gái sắc được tổ chức sau đó và một năm sau họ sinh hạ đứa con trai đầu lòng, đặt tên là Kông. Theo phong tục của đồng bào Tây Nguyên, cha mẹ thường lấy tên đứa con đầu lòng thay tên mình nên Prông Êban được đổi thành Ama Kông (tức cha của thằng Kông). Tình yêu và hạnh phúc của vợ chồng Ama Kông kéo dài chưa đầy chục năm khi H’Nu chẳng may qua đời trong lần sinh con thứ 2. Theo tục nối dây, cô em gái H’Hốt (kém Ama Kông 15 tuổi) phải nâng khăn sửa túi cho anh rể.

Bản tính đa tình, phong lưu, Ama Kông vẫn thường xuyên “du hí” với nhiều thôn nữ vùng sơn cước. Không lâu sau Ama Kông dẫn về một người đàn bà tên là H’Biai xin H’Hốt cho cưới làm vợ lẽ. Giận chồng không chịu thấu, H’Hốt đã bao lần đòi ăn lá ngón. Theo tục lệ khi đó nếu đàn ông muốn đi bước nữa hoặc là người vợ chết hoặc là người đàn ông bỏ lại toàn bộ tài sản. Cuối cùng Ama Kông quyết định ra đi với hai bàn tay trắng qua nhà H’Biai xây dựng cuộc sống mới.

Những dụng cụ săn voi giúp “vua voi” Ama Kông săn được 298 con voi rừng. 
Người nhà vua voi Ama Kông đang bốc thuốc Ama Kông – một loại thuốc có khả năng “tráng dương bổ thận…”.

Tưởng rằng Ama Kông và H’Biai sẽ dắt nhau đi đến cuối đời nhưng trớ trêu thay H’Biai vốn là một người nghiện rượu. Sau nhiều lần khuyên can nhưng không hiệu quả, Ama Kông tìm niềm vui bằng các cuộc săn voi dài đằng đẳng. Vắng chồng, H’Biai càng uống rượu nhiều hơn. Kết cục cô này giả từ cõi trần trong một cơn say rượu miên man.

Đầu những năm 90 thế kỷ trước, Vua voi” Ama Kông đã ngoài 80 tuổi, ông làm hướng dẫn viên du lịch ở vườn Quốc gia Yok Đôn kể cho du khách nghe những câu chuyện hấp dẫn, thú vị xung quanh nghề săn bắt voi rừng. Trong một lần dạo chơi ở buôn khác, tình cờ Ama Kông quen một cô gái mới 25 tuổi tên là H’Khăm. Vì phải lòng cô gái này Ama Kông bỏ bê công việc để ngày đêm đến với tình nhân. Để danh chính ngôn thuận, Ama Kông đã dắt cô này về ra mắt buôn làng, chính thức kết duyên vợ chồng bất chấp H’Khăm đã có một đứa con gái.

Chiều ngày 3/11, tại căn nhà sàn cổ ở Bản Đôn (huyện Buôn Đôn), Khăm Phết Lào - một người con trai của Ama Kông chính thức cho biết, sau khi sánh duyên cùng 4 người vợ, Ama Kông đã có tất cả 21 người con (2 trai, 19 gái), gần 200 cháu, chắt. Khăm Phết Lào cũng cho biết, Ama Kông chính thức nghỉ săn voi từ năm 84 tuổi, bởi khi đó Nhà nước cấm việc săn bắt voi rừng. “Ông cũng muốn săn cho đủ 300 con voi rừng, một con số chẵn chòi nhưng từ khi Nhà nước cấm, ông cũng nghỉ luôn”, Khăm Phết Lào nói.

Về phương thuốc mang thương hiệu Ama Kông, được Khăm Phết Lào thừa kế, giá một thang thuốc Ama Kông chính hiệu được Khăm Phết Lào cho biết có giá dao động từ 250 nghìn đồng đến 500 nghìn đồng.

Được biết, linh cữu của “vua voi” Ama Kông sẽ được chôn cất tại nghĩa trang buôn Trí A, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn - bên cạnh người vợ cả của ông.

Viết Hảo

 
thanh vien
lich tour
lien he
skype
yahoo
ĐĂNG NHẬP

Tài khoản
Mật khẩu
     
Đăng ký thành viên
Quên mật khẩu